बैँकको ऋण लिएर उम्कन खोज्नेलाई छोडिन्न

प्रमोद वाव ुतिवारी, निर्देशक, कृषिविकास बैँक, क्षेत्रीय कार्यालय, जनकपुर 

कृषिविकास बैँक लिमिटेड, दोलखाशाखामाआर्थिक तथा ब्यवस्थापकीयअनियमितता भयो भन्ने खबरहरु केही समय अघि निकै चर्चामा रहयो । शाखाप्रमुखले घुस मागेको र सेवाग्राहीलाई हैरानी दिएको भन्ने बिषयले निकै चर्चा पायो । यही कुराको छानविन गर्न बनेको टोलीकाप्रमुख एवं कृषिविकास बैँक क्षेत्रीयकार्यालय, जनकपुरका प्रमुख प्रमोदवाबु तिवारीले यो आरोपको ठाडै इन्कार गर्नु भएको छ । ऋण खाएर तिर्ननआउनेहरुले मिडियाको गलतप्रयोग गर्न खाजेको उहाँको दावी छ । कृषिविकास बैँकआधुनिक समयमानिकै प्रतिस्पर्धात्मकतरिकाले उच्चप्रविधिसहित अघि बढीरहेको र अब देशले राजनीतिक स्थायीत्वपाएसँगै बैँकले रचनात्मककार्यक्रमहरु ल्याउने जानकारी निर्देशकतिवारीले दिनुभएको छ । प्रस्तुत छ उहाँसँग गरिएको कुराकानीको संक्षिप्तअंश

१) नेपालमा कृषिविकास बैँक स्थापनाको उद्धेश्य के थियो ?
नेपाल कृषिप्रधान देश हो । सरकारले २०२४ साल माघ ७गते कृषि क्षेत्रमा नयाँ प्रविधि र आधुनिकीकरण भित्र्याएर जनतालाई सहजकर्जा प्रदान गर्ने, सरकारका बित्तीय काम कारवाहीलाई जनस्तरमा पु¥याउन र जनताको जीवन स्तर सुधार गर्न स्थापना भएको बैँकहो । कृषि क्षेत्रलाई ब्यवस्थित गरी जनताको आर्थिक विकास गर्ने यसको उद्धेश्यहो ।
२) यो बैँकले आफ्नो उद्धेश्यअनुसारकाकामहरु गरेको छ त ?यहाँ बाट पैसा लिँदानिकै सजिलो, नतिरे पनिहुने र धेरै बर्ष नतिर्दा छुट हुने, बैँकहो भन्ने बुझाई पनि छ नि?
हाम्रो नारा नै “तपाईहाम्रो घर आँगनको बैँक” छ । देशभरमै हाम्रो ठूलो सञ्जाल छ । हाम्रो २ सय ५३ वटा शाखाहरु छन् ।४ सय२२ वटा साना किसान विकास आयोजनाहरु छन् । देशमाथुप्रै जनताको घरमाहामीपुगेका छौँ, यस मानेमाहामी उद्धेश्य अनुरुप नै काम गरिरहेका छौँ । कृषिविकास बैंककाबिषयमा केही भ्रमहरु छन्, सरकारी बैँक भएकोले सरकारले कहिलेकार्हीँ सहुलियत दिने गर्छ । हरेक बर्ष केही प्याकेजहरु ल्याईने गर्छ र यसैका आडमा केही ऋणीहरु कहिलेकाहीँ पैसा नतिर्ने वाहाना बनाउनुहुन्छ तर त्यसरी सजिलै उम्कने अवस्था छैन । नेपालमा सबै बैँकलाई हेर्ने छाता ऐन बनेको छ । अहिले यो बैँक पूर्ण सरकारी होइन यहाँ धेरै शेयर होल्डरहरु पनि हुनुहुन्छ, अबऋणीहरु निकै सचेत हुनुपर्छ । आजको दिनमाआई पुग्दा हामी निकै ब्यवस्थित छौँ ।
३) यो बर्ष दोलखाशाखामानिकै अनियमितताभयो भन्ने खबर बाहिर आयो, शाखाप्रमुखले सेवाग्राहीसँग घुस मागेका, पूर्वाग्रही ढंगले कामगरेका कुरा सुन्नमाआएका छन्, तपाईकै नेतृत्वमा छानविन पनिभयो, यो कुराको वास्तविकता के पाउनुभयो ?
दोलखा शाखामा विगत देखि हामीले ध्यान दिई रहेकाथियौँ । पहिलेका कर्मचारीले केही कमजोरी गरेको हुनाले करिब २५ प्रतिशत रकम भाखा नाघेर बसेको थियो । यसमा झण्डै ३० करोड रकमहुन आउँछ । अब यस्तो अवस्था रहनु हुँदैन भनेर हालका शाखा प्रमुख दीपक खतिवडालाई तपाई कडा ढंगले ऋण उठाउन लाग्नुस् भनेर हामीले निर्देशन ग¥यौँ र अन्य अटेरी गर्ने कर्मचारीलाई सरुवा पनि ग¥यौँ । जब दीपकजीले काम सुरु गर्नुभयो, त्यसपछि ऋण नतिरी बस्नेहरु सल्बलाउनथाले, पत्रिकामै नामआउनथालेपछि त उनीहरुले देशका ठूलै तहका नेताको फोन लगाउने देखि धम्याउने, लोभ्याउने सम्मका कामहरु गर्न थाले तर बैँकले आफ्नो काम निरन्तर गरेपछि त्यस्ता ऋणीहरुले मिडियाको गलत प्रयोग गरेर अनावश्यक कुराहरु बाहिर ल्याए । वास्तवमातीआरोपहरु कुनैपनि सत्य छैनन्,हामीअझै कडा ढंगले ऋण उठाउन लाग्छौँ ।जनताको पैसा डुब्न दिदैनौ ।
हामीले यो बिषयमा मुख्य कार्यालयबाट प्रवक्ता मार्फत समाचारको खण्डन पनि गरेका छाँै । हामीले फिल्डमै आएर सेवाग्राही, ऋणी र कारोवार सबै हेर्दा अब ऋण उठाउने कुरामा चुप लागेर बस्ने अवस्था छैन । अहिलेकै प्रक्रियाले पनिनिकै रकम उठिसकेको छ, यसलाई हामी झनै घनीभूत ढंगले अघि बढाउदै लैजान्छौँ । पहिलेका कतिपय कुराबाट सिकेर हामीले अब योजनाबद्ध ढंगले हाम्रागतिविधि अघि बढाउछौँ लामो समय भएका लाई कालो सूचीमा राख्न सुरु गर्छौँ ।
४) तपाईको कुराले त बैँकको दोष नै नभएको जस्तो देखियो तर हावानचलीपातहल्लिदैन भन्छन् नि?
हामीले विभिन्न मानिसहरु लाई भेट्यौँ । पत्रिकामानाम आउने भनेपछि धेरैले पैसा बुझाएको पनि देखियो । पहिले देखि फलोअपनभएर पनि पैसा नउठेको पाइयो, यो त बैँकको कमजोरी नै हो । अनि देशको राजनीतिकअवस्थापनि संक्रमणमा रहेकोले उच्चपदमा रहनेहरुले कामगर्न नदिएको पनि देखियो । तर अब जेजे भएपनि बैँकको बिजनेस डुब्नेगरी कसैलाई माफी दिननसकिने निष्कर्ष हो । जनकपुरमा सबैभन्दा बढी ऋण नउठेको शाखायही नै हो । यसलाई हामी चाँडै सुधार गरेर नतिजा देखाउँछौँ ।
५) सरकारी बंैकहरुको सेवानिकै फितलो हुन्छ, प्रविधिल्याउन सक्दैनन, प्रतिस्पर्धामाजान सक्दैननभन्ने आरोपहरु पनि छन्, नि के भन्नुहुन्छ ?
यीआरोपहरुमा केही सत्यता छ । बैँक स्थापना हुँदाको सन्दर्भ एउटा थियो अहिले अर्कै छ । प्रतिस्पर्धामा जान नसक्नेहरु मर्ज भैरहेका छन् । तर अहिले हाम्रो सेवा सुविधा राम्रो छ । सुरुमा देशमा कम्युटर प्रणाली भित्र्याउने हाम्रै बैँकहो । हामीले एसियाकै उत्कृष्ट सफ्टवेयर डेमोनस्टी २४ प्रयोग गरेर देशभरमै अनलाईन सेवा दिईरहेका छाँै । प्रविधिका हिसावले निकै अघि बढिरहेका छौँ मोबाईल बैँकिङ, एटीम भिजा कार्ड, एल.सी., टी.टी.(विदेशमा पैसा पठाउने सुविधा), आश्वा सुविधामार्फत जुनसुकै कम्पनीको शेयर हाल्ने ब्यवस्था छ यीलगायत नेपालमाउपलब्धभएका सबै प्रविधिको भरपुर प्रयोग गरेर ग्राहकलाई सेवादिईरहेका छौँ ।
६) बैँककाब्यवस्थापकीयचुनौती केके देख्नुहुन्छ ? कृषिविकास बैँकले कसरी लागु गर्र्दै जान्छ ?
बैँकभन्ने बित्तिकै पैसाको बिजनेस हो । यसमा थुप्रै चुनौतीहरु हुन्छन् तर हामीले प्रतिस्पर्धात्मक बजारमा प्रविधि, जनशक्ति, अनुभव लगायतका कुरा मिलाएर अघि बढीरहेका छाँै । कर्मचारीलाई मोटिभेसन, तालिम जस्ता कुराहरु दिईरहेका छौँ । हामी यो बैँकलाई देशकै नमुना बैँकको रुपमा स्थापनागर्ने तयारीमा जुटेका छाँै । हाम्रो प्रमुख टेवा नै कृषिमा हुन्छ, यीबाहेक नुन देखि सुन सम्मभनेजस्तै, सबै क्षेत्रमालगानीगरिरहेका छौँ ।
७) अन्तमा के भन्नुहुन्छ ?
बँैकबाट ऋण लिएर नतिर्ने प्रवृित्तलाई निरुत्साहितगर्नुपर्छ । हाम्राबिषयमा जेजति कुरा बाहिर आएपनिहामीहाम्रो काममा सफा छौँ, पारदर्शी छौँ । पत्रिकामाआएका कुराले हामीप्रति सबैको ध्यानआकर्षित भयो, हामीले हाम्रा कुरालाई प्रष्ट पार्ने मौकापनिपाएका छौ । तर ऋण खाएर नतिर्नेलाई हामी छोड्नेवाला छैनौँ, जतिसुकै हल्लावाजी गरेपनि बैँकको ऋण तिर्नै पर्छ, यो संसारभरी कै नियमहो । यसमा सहयोग गरिदिन म सबैलाई आग्रहगर्दछु ।

संकलन
शरद सापकोटा